परभणीतील विराजने: या विदेशी पिकातून मिळवला लाखोंचा नफा
परभणीतील विराजने: या विदेशी पिकातून मिळवला लाखोंचा नफा आजकाल शेतकऱ्यांना पारंपरिक पिकांच्या बरोबरच, नवीन व फायदेशीर पिकांमध्येही नफा मिळवण्याची आवश्यकता निर्माण झाली आहे. परभणी जिल्ह्यातील सेलू तालुक्यातील सोनवटी येथील युवा शेतकरी विराज अंबादास सोळंके यांनी आपल्या शेतात झुकिनी या विदेशी भाजीपालेची लागवड करून यशस्वीपणे शेतकऱ्यांना एक नवा मार्ग दाखवला आहे.
परभणीतील विराजने: या विदेशी पिकातून मिळवला लाखोंचा नफा
1. झुकिनी पिकाची ओळख आणि महत्त्व
झुकिनी एक काकडीसारखा दिसणारा परंतु स्वादाने वेगळा भाजीपाला आहे. टेबल पर्पज पिक म्हणून त्याची महत्त्वाची स्थान आहे. त्याच्या उत्पादनाची मागणी विशेषतः मोठ्या शहरांमध्ये जास्त आहे. मुंबई, पुणे, नागपूर यासारख्या शहरांमध्ये झुकिनीच्या भाजीला विशेष मागणी आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना चांगला बाजार मिळतो.
2. विराज सोळंके यांचे यशस्वी पिकाचे नियोजन
विराज अंबादास सोळंके हे नूतन महाविद्यालयात संगणकशास्त्रात पदवी घेत आहेत. त्यांना कृषी क्षेत्रात नवा प्रयोग करण्याची आवड होती. त्यांनी बारामतीतील कृषी प्रदर्शनात झुकिनी पिकाबद्दल माहिती घेतली आणि डिसेंबर महिन्याच्या सुरूवातीला एक एकर शेतात झुकिनीची लागवड केली.
शेतावर लागवड करताना, त्यांनी 4 हजार झाडांची ठिबक सिंचन पद्धतीने बेडवर लागवड केली. झुकिनीच्या पिकासाठी 40 ते 50 दिवसांच्या आत पहिला तोड सुरू होतो, ज्यामुळे त्यांना कमी वेळात चांगले उत्पादन मिळवता येते.
3. आर्थिक गणना: खर्च आणि नफा
विराज सोळंके यांनी आपल्या शेतातील झुकिनी पिकासाठी लागवड, सिंचन, रोग-कीड नियंत्रण आणि वाहतुकीसाठी एकूण दीड लाख रूपयांचा खर्च केला. दोन महिन्यांमध्ये 10 टन उत्पादन मिळवून त्यांनी पुणे येथील व्यापाऱ्याशी करार पद्धतीने प्रति किलो 30 रुपयांना विक्री केली. या विक्रीतून त्यांना तीन लाख रुपयांचा उत्पन्न मिळाला. यावरून त्यांना दीड लाख रुपयांचा निव्वळ नफा झाला.
हे पण वाचा: solar machines : शेतीसाठी उपयुक्त सौर ऊर्जेवर चालणाऱ्या या 7 मशीन्स बद्दल माहितेय का तुम्हाला
4. कृषी विभागाचे मार्गदर्शन
विराज सोळंके यांच्या यशामध्ये कृषी विभागाच्या तांत्रिक मार्गदर्शनाचा महत्त्वपूर्ण सहभाग आहे. कृषी विभागाचे कर्मचारी वेळोवेळी त्यांच्या शेतावर येऊन पिकाची पाहणी करत होते आणि योग्य कीड व रोग नियंत्रणाचे मार्गदर्शन करत होते. यामुळे, पिकाच्या उत्पादनात सुधारणा झाली आणि शेतकऱ्यांना अधिक नफा मिळाला.
5. इतर शेतकऱ्यांचा झुकिनी पिकाबद्दल उत्साह
विराज सोळंके यांच्या यशामुळे गावातील इतर दोन शेतकऱ्यांनीही झुकिनी पिकाची लागवड सुरू केली आहे. झुकिनीच्या पिकामुळे अधिक शेतकऱ्यांना नवा मार्ग मिळत आहे, ज्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढत आहे.
6. शेतकऱ्यांसाठी संदेश
विराज सोळंके यांच्या यशाचे मुख्य कारण म्हणजे त्यांचा शेतकऱ्यांसाठी नवा दृष्टिकोन आणि कृषी विभागाचे तांत्रिक मार्गदर्शन. झुकिनी पिकाची लागवड न फक्त फायदेशीर आहे, तर शेतकऱ्यांना कमीत कमी वेळात चांगले नफा मिळवण्याची संधीही मिळवते.
विराज सोळंके यांनी दाखवलेली पद्धत इतर शेतकऱ्यांसाठी एक उत्तम उदाहरण ठरते. शेतकऱ्यांनी विविध नवीन पिके आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून आपला उत्पन्न वाढवण्याचा विचार केला पाहिजे. यामुळे शेतकरी आपला व्यवसाय अधिक फायदेशीर बनवू शकतात.
निष्कर्ष
झुकिनी पिकाची लागवड एक फायदेशीर पर्याय आहे आणि त्यातून शेतकऱ्यांना चांगले आर्थिक लाभ मिळवता येतात. शेतकऱ्यांना आपल्या पारंपरिक पिकांबरोबरच, नवीन पिकांची लागवड करून आपल्या उत्पन्नात वाढ करण्याची आवश्यकता आहे. विराज सोळंके यांच्या यशस्वी अनुभवामुळे, इतर शेतकऱ्यांना झुकिनी पिकाच्या लागवडीबद्दल विचार करण्याची प्रेरणा मिळाली आहे.
झुकिनी पिकावर लोकनी विचारलेले प्रश्न व त्याची उत्तरे
1. झुकिनी पिकाची लागवड कधी करावी?
उत्तर:
झुकिनी पिकाची लागवड डिसेंबर महिन्याच्या सुरूवातीला किंवा फेब्रुवारी महिन्याच्या सुरूवातीला केली जातो. त्यामुळे पिकाची योग्य वाढ होऊन, हवामान अनुकूल राहते. लागवडीसाठी योग्य तापमान २०-३०°C दरम्यान असावे.
2. झुकिनी पिकासाठी लागवडीचे क्षेत्र किती हवे?
उत्तर:
झुकिनी पिकाची लागवड १ एकर क्षेत्रावर करणे उत्तम राहते, परंतु याचे क्षेत्र तुमच्या शेताच्या आकारावर अवलंबून असू शकते. १ एकरावर ४,००० झाडे लागवड केली जातात.
3. झुकिनी पिकाचा खर्च किती येतो?
उत्तर:
झुकिनी पिकाचा एकरी खर्च साधारणतः १.५ लाख ते २ लाख रुपयांपर्यंत येतो. यामध्ये जमीन तयार करणे, सिंचन, पिकांचे निगा राखणे, कीड नियंत्रण, औषधे, व वाहतूक यांचा समावेश आहे.
4. झुकिनी पिकाचे उत्पादन किती मिळते?
उत्तर:
झुकिनी पिकाच्या १ एकर क्षेत्रावर दोन महिन्यांत साधारणतः ८ ते १० टन उत्पादन मिळू शकते. योग्य नियोजन, सिंचन आणि पिकांच्या निगा राखल्यास, उत्पादन अधिकही होऊ शकते.
5. झुकिनी पिकाची विक्री कशी करावी?
उत्तर:
झुकिनी पिकाची विक्री मुख्यतः मोठ्या शहरांमध्ये केली जाते. व्यापारी किंवा अन्न बाजाराशी करार करून, आपले उत्पादन विकता येते. मुंबई, पुणे, नागपूर यासारख्या शहरांमध्ये झुकिनीला विशेष मागणी आहे. शेतकऱ्यांना व्यापाऱ्यांसोबत करार करणे फायदेशीर ठरते.
6. झुकिनी पिकाचे फायदे काय आहेत?
उत्तर:
झुकिनी पिकाचे फायदे आहेत:
- जलद उत्पादन: पिकाला ४०-५० दिवसांत पहिला तोड मिळतो.
- चांगला बाजार: मुंबई, पुणे, नागपूर यासारख्या शहरांमध्ये झुकिनीला मोठी मागणी आहे.
- कमीत कमी खर्च: यामध्ये कमी खर्चात अधिक नफा मिळवता येतो.
- आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर: सिंचन व रोग नियंत्रण पद्धतीमुळे उत्पादन वाढते.
7. झुकिनी पिकामध्ये कोणत्या प्रकारच्या रोगांचा धोका असतो?
उत्तर:
झुकिनी पिकात काही सामान्य रोगांचा धोका असतो, जसे की:
- पत्ती सडणे (Powdery mildew)
- किडींचा प्रादुर्भाव (Aphids, Whiteflies)
- साचवलेले पाणी आणि सडलेले झाडे (Root rot) रोग आणि किडी नियंत्रणासाठी योग्य औषधांचा वापर करणे आवश्यक आहे.
8. झुकिनी पिकाला कोणत्या प्रकारचे खत द्यावे?
उत्तर:
झुकिनी पिकाला रासायनिक आणि जैविक खतांचा वापर योग्य प्रमाणात केला पाहिजे. एकरी २०० किलो NPK (नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅशियम) खत वापरणे सामान्यतः प्रभावी ठरते. याशिवाय, सेंद्रिय खत आणि कंपोस्टही वापरले जाऊ शकतात.
9. झुकिनी पिकाचा रासायनिक पद्धतीने उपचार कसा करावा?
उत्तर:
झुकिनी पिकामध्ये कोणत्याही रोगांचा प्रादुर्भाव झाल्यास, रासायनिक औषधांचा वापर योग्य प्रमाणात करावा. हे औषधे पिकाच्या प्रकारावर आणि रोगाच्या प्रकारावर अवलंबून असतात. उदाहरणार्थ, मॅन्कोझेब किंवा कॅप्टन हे औषधे पिढीच्या रुग्णांवर वापरले जातात.
10. झुकिनी पिकाचा बाजार भाव काय आहे?
उत्तर:
झुकिनी पिकाचा बाजार भाव सामान्यतः प्रति किलो २० ते ४० रुपये असतो, जो बाजारातील मागणी आणि पुरवठ्यावर अवलंबून असतो. पिकाचे उच्च दर्जाचे उत्पादन आणि वेळेत विक्री केल्यास अधिक चांगला नफा मिळवता येतो.
हे प्रश्न आणि उत्तर शेतकऱ्यांना झुकिनी पिकाच्या लागवडीविषयी अधिक माहिती मिळवण्यासाठी मदत करू शकतात. नवीन शेतकऱ्यांसाठी या प्रकारच्या पिकांची लागवड फायदेशीर ठरू शकते, जर ते योग्य तंत्रज्ञान आणि मार्गदर्शनाचे पालन करत असतील.
अधिक माहितीसाठी : क्लिक करा