सेंद्रिय शेती करण्यासाठी आता सरकार देणार अनुदान?
सेंद्रिय शेती करण्यासाठी आता सरकार देणार अनुदान? सेंद्रिय शेती म्हणजे काय?सेंद्रिय शेती ही अशी पद्धत आहे ज्यामध्ये रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर न करता नैसर्गिक संसाधनांवर आधारित शेती केली जाते. यामध्ये शेणखत, कंपोस्ट, जैविक कीटकनाशके आणि नैसर्गिक बीजप्रक्रिया वापरून शेती केली जाते.
सेंद्रिय शेती करण्यासाठी आता सरकार देणार अनुदान?
सेंद्रिय शेतीचे फायदे:
1. मातीची सुपीकता टिकते: रासायनिक खतांच्या वापरामुळे मातीचा पोत बिघडतो, तर सेंद्रिय पद्धतीने ती टिकून राहते.
2. आरोग्यदायी उत्पादन: रासायनमुक्त अन्नधान्य आरोग्यास फायदेशीर ठरते.
3. कमीत कमी खर्च: नैसर्गिक साधनांचा वापर केल्यामुळे शेतीचा खर्च कमी होतो.
4. पर्यावरण पूरक: प्रदूषण होत नाही, जैवविविधता टिकते.
5. जमिनीचे दीर्घकाळ फायदे: जमिनीची उत्पादकता दीर्घकाळ टिकते.
सेंद्रिय शेतीची सुरुवात कशी करावी?
1. माती परीक्षण करा:
मातीची गुणवत्ता, पीएच आणि पोत समजून घ्या. त्यानुसार खत आणि पीक ठरवा.
2. सेंद्रिय खते वापरा:
– शेणखत, गांडूळ खत, कंपोस्ट
– हिरवळीची खते (उदा. सनई, ढेकळा)
3. बीज प्रक्रिया:
बियाण्यांना गायचं शेण-गौमूत्र, तुळशी, लसूण यांचं मिश्रण लावून नैसर्गिक संरक्षण द्या.
4. जैविक कीटक नियंत्रण:
– दशपर्णी अर्क, निंबोळी अर्क, दही-बेसन छानून तयार केलेली फवारणी
5. पिकांची फेरपालट:
एकाच जमिनीत सतत एकच पीक घेऊ नये. जमिनीची पोषणशक्ती टिकवण्यासाठी पिकांची फेरपालट करा.
हे पण वाचा: Shashan aplya mobile var – शेतकऱ्यांसाठी नवीन उपक्रम
सेंद्रिय शेतीला मिळणारे अनुदान:
महाराष्ट्रात “भारतीय सेंद्रिय शेती प्रमाणन योजना (PGS)” अंतर्गत नोंदणी केल्यानंतर अनुदान मिळू शकते.
– प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी अर्ज: स्थानिक कृषी कार्यालयामार्फत
– शेतकरी गट तयार करून नोंदणी केल्यास अतिरिक्त फायदे मिळतात.
निष्कर्ष:
सेंद्रिय शेती ही केवळ पर्यावरणपूरक नाही, तर शाश्वत शेतीची दिशा दाखवणारी पद्धत आहे. आजच्या काळात आरोग्यदायी अन्नाची मागणी वाढली आहे. त्यामुळे सेंद्रिय उत्पादनाला चांगला बाजारभाव मिळतो. तुम्हीही थोड्या जागेपासून सुरुवात करून यशस्वी शेतकरी होऊ शकता.
खाली “सेंद्रिय शेती म्हणजे काय? फायदे, पद्धती आणि सुरुवात कशी करावी?” या विषयावर लोक जे प्रश्न विचारतात त्यावर आधारित FAQ (प्रश्न व उत्तरे) दिली आहेत –
सेंद्रिय शेती – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
प्रश्न 1: सेंद्रिय शेती म्हणजे काय?
उत्तर: सेंद्रिय शेती ही अशी पद्धत आहे ज्यामध्ये रासायनिक खते व कीटकनाशके न वापरता नैसर्गिक साधनांनी शेती केली जाते. यामध्ये शेणखत, गांडूळ खत, जैविक कीटकनाशके, आणि पिकांची फेरपालट वापरली जाते.
प्रश्न 2: सेंद्रिय शेतीचे फायदे काय आहेत?
उत्तर:
– मातीची सुपीकता वाढते
– आरोग्यदायी व रासायनमुक्त अन्न मिळते
– शेतीचा खर्च कमी होतो
– पर्यावरण रक्षण होते
– दीर्घकालीन जमिनीची उत्पादकता टिकते
प्रश्न 3: सेंद्रिय शेतीची सुरुवात कशी करावी?
उत्तर:
– माती परीक्षण करून योग्य पीक निवडा
– सेंद्रिय खते (शेणखत, कंपोस्ट, गांडूळ खत) तयार करा
– जैविक कीटकनाशक वापरा
– पिकांची फेरपालट करा
– नैसर्गिक बीजप्रक्रिया वापरा
प्रश्न 4: सेंद्रिय खत कोणकोणते असते?
उत्तर:
– शेणखत
– गांडूळ खत (Vermicompost)
– कंपोस्ट
– हिरवळीचं खत (सनई, ढेकळा इ.)
– जैविक स्लरी किंवा जीवामृत
प्रश्न 5: सेंद्रिय शेतीसाठी शासनाकडून कोणत्या योजना आहेत?
उत्तर:
– भारतीय सेंद्रिय शेती प्रमाणन योजना (PGS-India)
– Paramparagat Krishi Vikas Yojana (PKVY)
– नोंदणीसाठी आणि अनुदानासाठी स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा
प्रश्न 6: सेंद्रिय शेतीत उत्पादन कमी होते का?
उत्तर: सुरुवातीच्या वर्षांमध्ये उत्पादनात किंचित घट येऊ शकतो, पण मातीची क्षमता वाढल्यावर उत्पादन सुधारते. दीर्घकालीन दृष्टीने ही पद्धत फायदेशीर ठरते.
प्रश्न 7: सेंद्रिय शेती करून चांगला नफा मिळतो का?
उत्तर: होय. सेंद्रिय उत्पादनांना बाजारात जास्त दर मिळतो, निर्यातीची संधी असते आणि ग्राहकांची मागणी वाढत आहे.
आधिक माहितीसाठी वाचा:
ICAR – सेंद्रिय शेती संशोधन व तंत्रज्ञान
➤ https://icar.org.in