पार्श्वभूमी: “पोशीर धरण प्रकल्प: कर्जत तालुक्यातील शेतकऱ्यांचा संघर्ष आणि भविष्य” कर्जत तालुका, जो ठाणे जिल्ह्याचा भाग आहे, तो निसर्गाने सुसज्ज असलेल्या आणि शेतीसाठी उत्तम ठिकाण असलेल्या भागांपैकी एक आहे. येथील शेतकऱ्यांच्या मुख्य व्यवसायामध्ये शेती आहे, आणि त्यांचं जीवन पाणी, जमिन आणि हवामान यावर अवलंबून आहे. त्यामुळे, या भागातील शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी आवश्यक असलेल्या नैसर्गिक संसाधनांचा महत्त्वपूर्ण वापर करणे आवश्यक आहे.
पण गेल्या काही वर्षांपासून, कर्जत तालुक्यातील शेतकऱ्यांना एक महत्त्वाचा संघर्ष समोर उभा राहिला आहे – पोशीर धरणाचे निर्माण. या धरणाच्या प्रकल्पावर शेतकऱ्यांचा विरोध आहे, कारण हे धरण त्यांच्या शेतीवर आणि जीवनावर गंभीर परिणाम करू शकते.
“पोशीर धरण प्रकल्प: कर्जत तालुक्यातील शेतकऱ्यांचा संघर्ष आणि भविष्य”
पोशीर धरण: एक ओझे की आव्हान? पोशीर धरणाच्या बांधणीचे प्रस्ताव सरकार आणि स्थानिक प्रशासनाने केले आहेत, याचा मुख्य उद्देश म्हणजे ठाणे जिल्ह्याच्या महानगरांमध्ये पाणीपुरवठा करणे. हे धरण शहरांतील वाढत्या पाणी मागणीला प्रतिसाद देण्यासाठी महत्त्वाचे ठरते, पण याचे दुष्परिणाम शेतकऱ्यांच्या आयुष्यावर होऊ शकतात.
कर्जत तालुक्यातील शेतकऱ्यांचे मुख्य विरोध यावर आहे की या धरणामुळे त्यांच्या शेतीच्या जमिनींचे नुकसान होईल. हे धरण तयार झाल्यास या क्षेत्रातील मोठ्या प्रमाणात जमीन submerged होईल, आणि त्याचे परिणाम म्हणून शेतकऱ्यांना त्यांच्या मुळ व्यवसायाचा आणि जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग गमवावा लागेल.
शेतकऱ्यांचा विरोध:
स्थानिक शेतकऱ्यांच्या मते, या धरणामुळे केवळ त्यांची जमीनच जाऊन जाणार नाही, तर त्यांच्या कृषी व्यवसायासाठी महत्त्वपूर्ण असलेल्या जलस्रोतांचे देखील नुकसान होईल. कर्जत तालुका हा एक जलस्रोतांसाठी ओळखला जातो आणि येथे असलेली नदया, तलाव आणि पाण्याचे स्रोत शेतकऱ्यांच्या पिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत.
शेतकऱ्यांचा विश्वास आहे की, ही योजना पूर्ण झाल्यावर त्यांच्या पिकांचे नुकसान होईल, तसेच त्यांच्या जीवनमानावरही मोठा परिणाम होईल. ते म्हणतात की सरकारने या प्रकल्पाच्या फायद्यांबद्दल चर्चा केली असली तरी, त्याच्या दुष्परिणामांवर त्यांची कमी लक्ष देण्यात आले आहे.
हे पण वाचा: राज्यातील शेतकऱ्यांना वर्षाकाठी आता 15 हजारांचा सन्मान निधी
शेतकऱ्यांच्या मागण्या:
शेतकऱ्यांची मुख्य मागणी आहे की, या धरणाच्या निर्माणासाठी त्यांना पूर्ण भरपाई दिली जावी, आणि त्यांची जमीन विस्थापित केली जात असताना त्यांना योग्य पुनर्वसनाची योजना दिली जावी. तसेच, जलस्रोतांचे संरक्षण करणे आणि शेतकऱ्यांच्या पिकांसाठी पाणीपुरवठा सुरू ठेवण्याची हमी देणे देखील आवश्यक आहे.
जमीन हस्तांतरणाचे धोके:
या धरणामुळे होणाऱ्या विस्थापनाची समस्या देखील गंभीर आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीचा संपत्ती हक्क सोडावा लागणार आहे. मात्र, सरकारच्या पुनर्वसन योजनांचे अंमलबजावणी नेहमीच अपुरी ठरलेली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा विश्वास कमी झाला आहे.
शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीच्या योग्य किमतीची मागणी आहे. त्यांना असे वाटते की, सरकार आणि स्थानिक प्रशासन त्यांची आवाज ऐकत नाही आणि केवळ शहरी पाणीपुरवठा प्रकल्पावर लक्ष केंद्रीत करत आहे.
निष्कर्ष:
कर्जत तालुक्यातील पोशीर धरणावर शेतकऱ्यांचा विरोध त्यांच्यासाठी एक मोठे आश्चर्य आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या कष्टाची आणि त्यांच्या जमिनीची जोपासना करणे महत्त्वाचे आहे, आणि त्यांच्या जीवनाची गुणवत्ता राखणे हे सरकारचे काम आहे. एक उत्तम उपाय शोधून, सरकारने शेतकऱ्यांच्या हितांची देखील जोपासना केली पाहिजे, तसेच शहरी प्रकल्पांच्या फायद्यांसोबत त्यांचा योग्य न्याय होईल, हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे.
समाप्ती:
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी जलस्रोत आणि जमीन ही जीवनदायिनी ठरते. जर या शेतकऱ्यांच्या हिताचे संरक्षण झाले नाही, तर त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम त्यांच्या जीवनावर होईल. पोशीर धरणासाठी योग्य पुनर्वसन योजना आणि शेतकऱ्यांच्या संरक्षणासाठी अधिक सहकार्याची आवश्यकता आहे.
हे पण वाचा: या विषयावर सखोल वाचा
1 thought on ““पोशीर धरण प्रकल्प: कर्जत तालुक्यातील शेतकऱ्यांचा संघर्ष आणि भविष्य””